Książka „Drogowskaz Dziecko – trauma, wsparcie i rozwój” Urszuli Bartnikowskiej i Hanny Dufner w przystępnym dla czytelnika językiem przedstawia naukowe podejście do traum wieku dziecięcego. Autorki szczegółowo opisują zagrożenia dla rozwoju dziecka związane z okresem płodowym, czynnikami wynikającymi z zerwanych lub naruszonych więzi z opiekunem podstawowym, niepełnosprawnościami dziecka i rodziców oraz responsywnością opiekunów dziecka. „(…)Trauma dziecka niekoniecznie jest ciężarem nie do poruszenia. (…) Ten ciężar można podzielić sobie na małe kawałeczki i dając czas sobie i dziecku malutkimi kroczkami na bieżąco integrować i leczyć pojawiające się traumatyczne reakcje.” Autorki opisują, jak rozwija się mózg i układ nerwowy dziecka i zwracają uwagę, że trauma tkwi w ciele, w reakcji układu nerwowego dziecka.
Jak pracować z dzieckiem, jak stworzyć środowisko przypominające terapeutyczne, które może w sposób istotny przyczynić się do podniesienia komfortu życia samego dziecka i całej rodziny, na te pytania znajdziemy odpowiedzi w ostatnim rozdziale książki. Wskazówki jak można lub powinno się pracować z dzieckiem są podpowiedzią dla rodzin adopcyjnych i zastępczych, które szukają informacji jak wychowywać dzieci, które niejednokrotnie doświadczyły wydarzeń traumatycznych, wywołujących reakcje traumatyczne. Świadomość leczącego wpływu najbliższego środowiska na dziecko daje nadzieję, że będzie ono w przyszłości dobrze funkcjonować. Uzdrawiające relacje, obecność, rytuały, granice, więzi, sen, akceptacja i zabawa to obszary, którym warto się przyjrzeć, dobrze je zorganizować, aby uzyskać dobrostan u dziecka. Proponowane aktywności są często prostymi czynnościami, które powtarzane systematycznie i świadomie są leczące. Intersujące jest także przedstawienie problematyki więzi w ujęciu tradycyjnym i aktualnym – neurobiologicznym. Wiedza ta daje szersze rozumienie zachowań dzieci wychowujących się poza rodziną pochodzenia.
Polecam tę pozycję książkową wszystkim, którzy wychowują dziecko w zastępczych środowisku rodzinnym, dla osób pracujących z rodzinami adopcyjnymi i zastępczymi oraz dla samych rodzin przysposabiającychi zastępczych. Jest to źródło praktycznych wskazówek do pracy z dziećmi.
Opracowała: Joanna Czyż – pedagog Ośrodka Adopcyjnego w Lublinie.