„Przyszłość wynika z przeszłości. Jeśli pamięta się o tym,
co było – zarówno o dobrych, jak i złych rzeczach,
które się wydarzyły – można kształtować przyszłość tak,
aby była lepsza od przeszłości”
Marcin
Szczygielski
Historia życia każdego człowieka zaczyna się w dniu jego narodzin. W przypadku osób adoptowanych również. Nie jest możliwe pominięcie czasu sprzed umieszczenia w rodzinie adopcyjnej. Wspomnienia, pamiątki, świadomość pochodzenia są potrzebne do budowania poczucia tożsamości. Pomagają udzielić odpowiedzi na pytanie: „kim jestem?”. Każde adoptowane dziecko ma prawo do wiedzy o swoim pochodzeniu. Nawet trudna, czy niewygodna prawda jest niezbędna dla spójnego obrazu własnej osoby. W wyniku adopcji powstają głębokie i bliskie więzi uczuciowe. Rodzi się prawdziwa, bezwarunkowa miłość rodziców do dziecka. Czasem zdarza się, że w imię źle rozumianego dobra dziecka pojawia się pokusa, by ukryć prawdę o adopcji. Jest to niewłaściwe z wielu powodów i niesie za sobą poważne konsekwencje.
W procesie tworzenia tożsamości osób adoptowanych ważną rolę odgrywają pamiątki związane z rodzina biologiczną i zastępczą (list pożegnalny rodziców biologicznych, zdjęcia, pierwsze zabawki, ubranka, smoczek, biżuteria). Jest to pomost łączący różne etapy życia dziecka. Jeżeli rodzina adopcyjna potrafi przyjąć pamiątki dziecka jest to sygnał świadczący o otwartości na jawność adopcji. Pozytywne nastawienie rodziny pomoże dziecku zrozumieć swoją przeszłość i przepracować doświadczone straty. Rodzina biologiczna zawsze będzie ważna w życiu rodziny adopcyjnej, nawet jeżeli będzie to temat tabu.
Ośrodek Adopcyjny w ramach procedury adopcyjnej przygotowuje kandydatów do rozmów z dzieckiem na temat jego historii i do jawności adopcji. Szczególnie, że jest wielu dorosłych adoptowanych, z którymi rodzice nie prowadzili szczerych i otwartych rozmów na tematy dotyczące przysposobienia. Zdarza się, że o adopcji dowiadują się po wielu latach. Stąd przekonanie, że dotąd żyli w kłamstwie. Tracą zaufanie do rodziców adopcyjnych. Przeżywają kryzys, bo nie wiedzą kim są. Potrzeba odkrycia prawdy o sobie i o swojej rodzinie może stać się głównym celem. Czasem są w swoich poszukiwaniach osamotnieni. Czują się niezrozumiani i zdradzeni. Jest to dla nich bardzo ważny moment w życiu. Dla dobra rodziny adopcyjnej i przyszłych relacji w niej panujących powinni im towarzyszyć rodzice, by zamanifestować swoją akceptację i miłość, a także pokazać, że przy swoim dziecku będą trwali w każdej sytuacji.
Poszukiwania rodziny biologicznej nie są łatwe, ani uregulowane przepisami. Ochrona danych osobowych w znacznym stopniu zawęża ilość możliwości. Dodatkowo ewentualny kontakt czy spotkania z rodziną biologiczną mogą być obarczone dużym bagażem emocjonalnym, ryzykiem niechcianej i nieprzewidzianej ingerencji w życie osób, które również mogą być w pewnym stopniu lub całkowicie nieświadome sytuacji. Jest to bardzo delikatny temat i wszelkie działania należy podejmować z rozwagą
Każda osoba przysposobiona, po uzyskaniu pełnoletności, może w Urzędzie Stanu Cywilnego uzyskać wgląd do swojego pierwotnego aktu urodzenia. Inną możliwością jest wizyta w Ośrodku Adopcyjnym, który w przeszłości zajmował się sprawą i pozostawienie swoich danych kontaktowych. Pracownicy Ośrodka przekażą je, jeżeli w przyszłości rodzina biologiczna będzie szukała kontaktu z adoptowanym. Dorosła osoba adoptowana może też w sądzie opiekuńczym, który prowadził sprawę o przysposobienie uzyskać na wniosek dostęp do akt sprawy. Można także prowadzić poszukiwania na specjalnym forum internetowym: